"Şiar" Dergisi "Evvel Zaman İhtilali"ni İnceledi

Âhîr Zaman İhtilâllerinin Yaşandığı Devirden ‘Evvel Zaman İhtilâli’ne Yönelik Bir Roman… Bu yazımda 2017 ocak ayında raflarda yerini almış “Evvel Zaman İhtilâli” isimli bir eserden bahsedeceğim. 171 sayfadan teşekkül eden eserin yazarı Faruk Yıldız, 2014'te Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın yaptığı Genç Kalemler adlı yarışmada "Laedri" isimli hikâyesi ile mansiyon ödülü alarak yazma çalışmalarına başlamış. İlk romanı, biraz sonra tahlilini okuyacağınız "Evvel Zaman İhtilâli" ile Mostar Dergisi'nin açtığı tarihi roman yarışmasına katıldı ve bu yarışmada ikincilik ödülü almış. Eşik Yayınları’ndan çıkan, farklı bir eser okudum geçtiğimiz günlerde… Bilenler bilir, Eşik Yayınları genel îtibâri ile roman, öykü, deneme tarzı edebî eserler yayınlıyor. Bu okuduğum ve aşağıda nâcizâne bir değerlendirme yazısı yazmaya çalıştığım kitap da edebî bir eser; daha doğrusu târihi bir roman… Eserin benim için en dikkat çekici yanı, isminde “ihtilâl” kelimesinin geçmesi… Biz; yüzyıllardır ihtilâllerle, darbelerle yaşamış, onları okumuş bir milletiz. Yüzyıllardır diyorum. Çünkü; Osmanlı’nın duraklama ve çöküş dönemlerinden bu yana sürekli bir darbeler, ihtilâller düzenini okuruz biz. O kadar uzaktan, şuncacık yakına gelelim. Hâli hazırda 1960’tan 2016’ya gelene dek nerede ise her 10 yılda bir darbe yâhût muhtıra görmüş bizim neslimiz… Allah tekrârını yaşatmasın; 15 Temmuz hâin darbe girişimini de unutmamız zaten mümkün değil… Hâl böyle olunca kitap ilgimi çekti, görür görmez aldım.

Eserin tahliline geçecek olur isek…

Eser, 17.yüzyılda 4. Mehmed zamanında yaşamış “Peçelû” nâm bir cellât yamağını ve Peçelû’dan ve birbirinden müstakil cinâyetler dizinini anlatıyor. Eserde anlatılan dönem, 4. Mehmed dönemi lâkin eserin ibtidâsında, bu dönemden önceki dönemlere âit izler de bulunmakta… Eserin başlarında birden fazla şahıs ismi, cinâyetler geçiyor. Ve bir de ahâlinin; içinde kimlerin yaşadığını bilmediği ve hakkında çeşitli hurâfeler inşâ’ ettiği bir ev var. Eseri dikkatle okuyanlar tüm parçaları birleştirdiğinde, evin kimin tarafından kullanıldığını anlayacaklardır.

Eser, yukarıda da belirttiğimiz üzere târihi bir roman lâkin işin içinde ‘polisiye’ tarz da yoğun olarak hissediliyor. Burada söylemeliyim ki; kanaâtimce eserin belli başlı hususiyetlerinden birisi polisiye tarz ile yoğrulmuş olması... Mâlûmunuzdur ki; ülkemizde polisiye tarzda eser verenler parmakla sayılacak kadar az ve bu parmakla sayılacak yazarların eserlerinde de küfür, argo gırla… Bu kitap; küfürden, argodan ârî târihi ve polisiye bir roman. Devâmen okur, eserde bir ihtilâl tertibi ile karşılaşacak ki; esere ismini veren de bu ihtilâl tertibi...

Dönemin padişâhını hal’ etmeye, tahttan indirmeye çalışan muhteris, devşirme bir paşa ve yanına kattığı -ya da kendisinin yanına katıldığı- bir hekim; etraftan topladıkları, devletine ve padişahına küskün ayak takımından birkaç ebleh ile -biri hariç- birlikte pâdişaha şen’i ve den’i bir suikast tertipleyerek devlete konmayı planlamaktadırlar. Bu suikast ve hal’ teşebbüsü uğruna ahâliden nice adamın ölümünün fâili oluyorlar ve nice sermâyeler safediyorlar. Suikast ve ihtilâl teşebbüslerinde o dönemin tekniğinin çok üstünde bir suikast mekanizması kurup, geliştiriyorlar ki okur iken “vay be” diyeceksiniz. Ayrıca okuyucuyu, kitabın ortalarında konu etmeye başladığı suikast ve ihtilâle tamamen yönlendiren yazar; eserin başında anlattıklarını okuyucuya unutturmayı ve kitabın son sayfasında da okuyucusunu ummadığı sürprizlerle karşılaştırmayı hedeflemiş.

Hâsıl-ı kelâm; roman ve bi’l-hassâ târihi roman severlerin ve târihi bir roman okumak isteyenlerin, okuduğundan keyif alacağı bir eser…

Cümle okurlara keyifli okumalar…

Tâhir Ceyhun Yıldız

#evvelzamanihtilali #farukyıldız #kitap #edebiyat